Uit de praktijk

Afgelopen jaar hebben zo’n 100 zorgmedewerkers het MBO certificaat individuele basiszorg en keuzedeel helpende plus gevolgd. Ook is een traject Nederlandse taal aangeboden en ADL trainingen. 

Om inzichtelijk te krijgen aan welke opleidingsonderdelen de meeste behoefte is in het werkveld is begin schooljaar 2022-2023 met zorgorganisaties gesproken over hun specifieke wensen. Hieruit kwamen Individuele basiszorg en Helpende plus onder andere naar voren.  

Uit de praktijk

Het curriculum van de opleidingen Helpende Zorg & Welzijn (niveau 2) en Verzorgende IG (niveau 3) is inmiddels flexibel opgebouwd. Momenteel wordt er gewerkt aan het curriculum van Maatschappelijke zorg (niveau 3 & 4) en wordt er gestart met Verpleegkunde (niveau 4). Door het onderwijs flexibel in te richten kunnen persoonlijke leerroutes worden bepaald en wordt er maatwerk geleverd. De eerste studenten hebben het keuzedeel Helpende plus succesvol doorlopen. Komend jaar wordt er o.a. gestart met het keuzedeel niveau 4 zorg & technologie.

Programmalijn 2

Flexibel opleiden en hybride leeromgevingen  

Ontwikkelen modules voor de opleidingen(flexibiliseren onderwijs)

Om modulair onderwijs aan te bieden moet het onderwijs eerst geflexibiliseerd worden. Daarvoor worden de inhoud, vorm en organisatie van het onderwijs doorontwikkeld. Op deze manier kan maatwerk geboden worden aan studenten, zodat onder andere in- en uitstromen bij een zorgopleiding makkelijker wordt met behoud van opgedane (gecertificeerde) kennis en ervaring. Bij instroom wordt gekeken naar de (gecertificeerde) kennis en ervaring die iemand al heeft waardoor een opleiding wellicht korter kan duren en bij tussentijdse uitstroom wordt gekeken of en welke certificaten de student kan krijgen. Hierbij wordt de structuur van mbo-certificaten aangehouden.

 
Begin schooljaar 2023-2024 wordt aanvullend aanbod van mbo-certificaten en andere certificaten bepaald. Onder andere wordt het keuzedeel Design thinking, verward gedrag, acute zorg gerealiseerd. 

Leven lang ontwikkelen  

Relatief veel zorgmedewerkers stromen, mede door een gebrek aan aansturing en begeleiding op de werkvloer, na het eerste jaar uit en zoeken een baan buiten de zorgsector. Een goede onboarding voor startende zorgmedewerkers en aandacht voor een leven lang ontwikkelen zijn belangrijke factoren om de uitstroom te remmen. Onboarding van startende medewerkers wordt vanuit programmalijn 1 aangepakt en het aanbod Leven Lang Ontwikkelen wordt in samenspraak met het werkveld vormgegeven door onder andere de mbo- en andere certificaten uit een eerdere activiteit van deze programmalijn gecombineerd met cursussen zoals ADL trainingen en Nederlands aan te bieden bij zorgorganisaties. Hiermee bieden we zorgmedewerkers een ontwikkelperspectief en houden we het werk interessant en blijft men professionaliseren. 

Scenarioleren; een nieuwe leervorm introduceren 
De begeleidingsdriehoek
Ontwikkelen hybride leeromgevingen  
Een greep uit de ontwikkelde mbo-certificaten en andere certificeerbare keuzedelen:  

Om studenten goed voor te bereiden op het werkveld, een realistisch beeld te geven en de opleiding relevant en actueel bij de praktijk te houden zijn hybride leeromgevingen wenselijk. Daarom worden er – naast de bestaande - meer hybride leeromgevingen ontwikkeld. Toegang hebben tot een leerrijke werkplek is noodzakelijk om kennis te maken met het beroep. Een hybride leeromgeving ondersteunt dit proces: het richt zich op het samenvoegen en verwerven van werk en school. Ook speelt begeleiding op de werkvloer een belangrijke rol. Er wordt gewerkt met de begeleidingsdriehoek student-opleiding-zorgorganisatie. Om dit te realiseren zal de opleidings- en begeleidingscapaciteit verstrekt moeten worden. Dit wordt ondersteunt vanuit de vierde programmalijn Practoraat en Learning Community. Inmiddels zijn twee kennisdelingsbijeenkomsten georganiseerd over hybride leeromgevingen, de meest recente op 7 maar 2024.

Bij alle zorgorganisaties die betrokken zijn bij deze RIF vindt een vorm van hybride leren plaats. Zorgprofessional+ bij Vivium is een sprekend hiervan.    

Bij scenarioleren wordt met behulp van allerlei praktijksimulaties geleerd. Scenarioleren heeft veel voordelen waaronder het veilig kunnen oefenen van (onder andere hoog complexe) praktijksituaties waarin cliënten en patiënten betrokken zijn. Naast kwaliteitswinst heeft deze vorm van leren ook een positieve invloed op de schaarse tijd van onder andere werkbegeleiders. Binnen dit RIF worden de simulaties en praktijk- of stagevervangende situaties voor mbo-studenten ontwikkeld, getoetst, geëxamineerd, verbeterd en geborgd. Ook worden docenten methodisch opgeleid om de simulaties goed te kunnen begeleiden. Dit komt terug in programmalijn 3 professionalisering. 

In de driehoek student-opleiding-zorgorganisatie leert niet alleen de student. De praktijk en het onderwijs leren van en met elkaar door in elkaars wereld te bewegen en samen vraagstukken te bekijken. Op deze manier wordt ervanuit de driehoek doorlopend gewerkt aan een sterk pedagogisch leerklimaat waarbij het werkveld enerzijds wordt ondersteund in de begeleiding en de docent anderzijds voldoende kennis heeft over de dagelijkse beroepspraktijk. Dit ontlast de begeleidingsdruk van de zorgorganisaties.

Om de ambities van deze samenwerking te realiseren werken we gezamenlijk aan vier programmalijnen. Elke programmalijn heeft andere doelen. Om die doelen te behalen heeft iedere programmalijn een aantal activiteiten.   

Programmalijn 2 richt zich op vernieuwing van het onderwijs. Onder andere door het onderwijs modulair op te bouwen en flexibel in te richten. Ook worden er meer hybride leeromgevingen ontwikkeld. Een hybride leeromgeving is een manier om studenten te ondersteunen bij de ontwikkeling van beroepskennis en de verbinding te maken met wat ze op school en op de werkplek leren. In een hybride leeromgeving worden beide werelden, school en werkplek, met elkaar verweven. Daardoor werken en leren studenten met professionals uit de beroepspraktijk, docenten en werkplekbegeleiders (Zitter & Hoeve, 2016) In de hybride leeromgevingen wordt gewerkt met de begeleidingsdriehoek student-opleiding-zorgorganisatie. Scenarioleren wordt als nieuwe opleidingsvorm geïntroduceerd en voor werkenden in de zorg wordt een Leven Lang Leren programma ontwikkeld en geimplementeerd.  

Uit de praktijk

Afgelopen jaar hebben zo’n 100 zorgmedewerkers het MBO certificaat individuele basiszorg en keuzedeel helpende plus gevolgd. Ook is een traject Nederlandse taal aangeboden en ADL trainingen. 

In de driehoek student-opleiding-zorgorganisatie leert niet alleen de student. De praktijk en het onderwijs leren van en met elkaar door in elkaars wereld te bewegen en samen vraagstukken te bekijken. Op deze manier wordt ervanuit de driehoek doorlopend gewerkt aan een sterk pedagogisch leerklimaat waarbij het werkveld enerzijds wordt ondersteund in de begeleiding en de docent anderzijds voldoende kennis heeft over de dagelijkse beroepspraktijk. Dit ontlast de begeleidingsdruk van de zorgorganisaties.

Relatief veel zorgmedewerkers stromen, mede door een gebrek aan aansturing en begeleiding op de werkvloer, na het eerste jaar uit en zoeken een baan buiten de zorgsector. Een goede onboarding voor startende zorgmedewerkers en aandacht voor een leven lang ontwikkelen zijn belangrijke factoren om de uitstroom te remmen. Onboarding van startende medewerkers wordt vanuit programmalijn 1 aangepakt en het aanbod Leven Lang Ontwikkelen wordt in samenspraak met het werkveld vormgegeven door onder andere de mbo- en andere certificaten uit een eerdere activiteit van deze programmalijn gecombineerd met cursussen zoals ADL trainingen en Nederlands aan te bieden bij zorgorganisaties. Hiermee bieden we zorgmedewerkers een ontwikkelperspectief en houden we het werk interessant en blijft men professionaliseren. 

Leven lang ontwikkelen  

Bij scenarioleren wordt met behulp van allerlei praktijksimulaties geleerd. Scenarioleren heeft veel voordelen waaronder het veilig kunnen oefenen van (onder andere hoog complexe) praktijksituaties waarin cliënten en patiënten betrokken zijn. Naast kwaliteitswinst heeft deze vorm van leren ook een positieve invloed op de schaarse tijd van onder andere werkbegeleiders. Binnen dit RIF worden de simulaties en praktijk- of stagevervangende situaties voor mbo-studenten ontwikkeld, getoetst, geëxamineerd, verbeterd en geborgd. Ook worden docenten methodisch opgeleid om de simulaties goed te kunnen begeleiden. Dit komt terug in programmalijn 3 professionalisering. 

Scenarioleren; een nieuwe leervorm introduceren 
De begeleidingsdriehoek
Uit de praktijk

Het curriculum van de opleidingen Helpende Zorg & Welzijn (niveau 2) en Verzorgende IG (niveau 3) is inmiddels flexibel opgebouwd. Momenteel wordt er gewerkt aan het curriculum van Maatschappelijke zorg (niveau 3 & 4) en wordt er gestart met Verpleegkunde (niveau 4). Door het onderwijs flexibel in te richten kunnen persoonlijke leerroutes worden bepaald en wordt er maatwerk geleverd. De eerste studenten hebben het keuzedeel Helpende plus succesvol doorlopen. Komend jaar wordt er o.a. gestart met het keuzedeel niveau 4 zorg & technologie.

Om inzichtelijk te krijgen aan welke opleidingsonderdelen de meeste behoefte is in het werkveld is begin schooljaar 2022-2023 met zorgorganisaties gesproken over hun specifieke wensen. Hieruit kwamen Individuele basiszorg en Helpende plus onder andere naar voren.  

Om studenten goed voor te bereiden op het werkveld, een realistisch beeld te geven en de opleiding relevant en actueel bij de praktijk te houden zijn hybride leeromgevingen wenselijk. Daarom worden er – naast de bestaande - meer hybride leeromgevingen ontwikkeld. Toegang hebben tot een leerrijke werkplek is noodzakelijk om kennis te maken met het beroep. Een hybride leeromgeving ondersteunt dit proces: het richt zich op het samenvoegen en verwerven van werk en school. Ook speelt begeleiding op de werkvloer een belangrijke rol. Er wordt gewerkt met de begeleidingsdriehoek student-opleiding-zorgorganisatie. Om dit te realiseren zal de opleidings- en begeleidingscapaciteit verstrekt moeten worden. Dit wordt ondersteunt vanuit de vierde programmalijn Practoraat en Learning Community. Inmiddels zijn twee kennisdelingsbijeenkomsten georganiseerd over hybride leeromgevingen, de meest recente op 7 maar 2024.

Bij alle zorgorganisaties die betrokken zijn bij deze RIF vindt een vorm van hybride leren plaats. Zorgprofessional+ bij Vivium is een sprekend hiervan.    

Ontwikkelen hybride leeromgevingen  

 
Begin schooljaar 2023-2024 wordt aanvullend aanbod van mbo-certificaten en andere certificaten bepaald. Onder andere wordt het keuzedeel Design thinking, verward gedrag, acute zorg gerealiseerd. 

Een greep uit de ontwikkelde mbo-certificaten en andere certificeerbare keuzedelen:  

Om modulair onderwijs aan te bieden moet het onderwijs eerst geflexibiliseerd worden. Daarvoor worden de inhoud, vorm en organisatie van het onderwijs doorontwikkeld. Op deze manier kan maatwerk geboden worden aan studenten, zodat onder andere in- en uitstromen bij een zorgopleiding makkelijker wordt met behoud van opgedane (gecertificeerde) kennis en ervaring. Bij instroom wordt gekeken naar de (gecertificeerde) kennis en ervaring die iemand al heeft waardoor een opleiding wellicht korter kan duren en bij tussentijdse uitstroom wordt gekeken of en welke certificaten de student kan krijgen. Hierbij wordt de structuur van mbo-certificaten aangehouden.

Ontwikkelen modules voor de opleidingen (flexibiliseren onderwijs)

Om de ambities van deze samenwerking te realiseren werken we gezamenlijk aan vier programmalijnen. Elke programmalijn heeft andere doelen. Om die doelen te behalen heeft iedere programmalijn een aantal activiteiten.   

Programmalijn 2 richt zich op vernieuwing van het onderwijs. Onder andere door het onderwijs modulair op te bouwen en flexibel in te richten. Ook worden er meer hybride leeromgevingen ontwikkeld. Een hybride leeromgeving is een manier om studenten te ondersteunen bij de ontwikkeling van beroepskennis en de verbinding te maken met wat ze op school en op de werkplek leren. In een hybride leeromgeving worden beide werelden, school en werkplek, met elkaar verweven. Daardoor werken en leren studenten met professionals uit de beroepspraktijk, docenten en werkplekbegeleiders (Zitter & Hoeve, 2016) In de hybride leeromgevingen wordt gewerkt met de begeleidingsdriehoek student-opleiding-zorgorganisatie. Scenarioleren wordt als nieuwe opleidingsvorm geïntroduceerd en voor werkenden in de zorg wordt een Leven Lang Leren programma ontwikkeld en geimplementeerd.  

Programmalijn 2

Flexibel opleiden en hybride leeromgevingen